ترمز ABS

ترمز ABS

امروزه با پیشرفت زیادی که در الکترونیک و کاربرد تراشه های نیمه هادی بوجود آمده است تحول بزرگی درهدایت خودرو و ترمزهای آن رخ داده است که استفاده از ترمزهای ABS یکی از انهاست .

همه کسانی که تجربه ممتد رانندگی با اتومبیل به خصوص در جاده های خیس و لغزنده را دارند به خوبی می دانند که در این شرایط چقدر کنترل خودرو مشکل است و تا چه اندازه خطر سر خوردن و به خصوص هنگام ترمزهای ناگهانی وجود دارد که کمترین نتیجه آن پرتاب خودرو به بیرون جاده است .

هدف از ترمز ABS

هدف از طراحی ترمز ABS این بوده است که هنگام ترمزگیری کنترل خودرو حفظ شود با این نوع ترمز دیگر نیازی ندارید که پدال ترمز را پر کنید (چندین بار فشار دهید )و یا به جهت جلوگیری از قفل شدن ترمز مرتباً ترمز گرفته و آن را رها کنید چون سیستم به طور خودکار این کار را انجام می دهد .

تنها کافیست که پدال را به طور پیوسته و محکم فشار دهید و در این حالت ضرباتی در زیر پایتان احساس می کنید

قطعات اصلی سیستم ABS به شرح ذیل می باشد

1) واحد

2) واحد کنترل هیدرولیک

3) واحد کنترل الکترونیک

و سنسور سرعت چرخ (در شکل زیر موجود نیست)

سنسور سرعت چرخ:

سنسورهای سرعت چرخ بر اساس نوع کارکرد به دو نوع تقسیم می شوند

الف: سنسورهای غیرفعال

این نوع سنسورها بر اساس خاصیت القای مغناطیسی کار می کنند . در سنسورهای القایی منبع تغذیه وجود ندارد و سنسو ر شامل یک آهنربای دائمی می باشد که سیم پیچی به دور آن می باشد و در مقابل یک صفحه دندانه دار نظیر چرخ دنده حرکت می کند .هنگامی که قسمت بالایی دندانه ها در مقابل سنسور رد می شود جریان ی در سیم پیچ القا می شود که با عبور دندانه های پایینی این القا از بین می رود .

-1 آهنربای دائمی

-2 میدان مغناطیسی

-3 سیم پیچ

-4 صفحه دندانه دار

سیگنال ارسالی از این سنسور شبیه یک موج سینوسی می باشد که با افزایش سرعت میزان دامنه و فرکانس موج افزایش می یابد . اگر به هر دلیلی شیار دندانه های صفحه دندانه دار کثیف شود و یا فاصله بین سنسور با صف حه دندانه دار تغییر یابد سیگنال ارسالی تغییر خواهد نمود .

سنسورهای القایی برای ارسال سیگنال دارای دو سیم می باشد.

ب: سنسورهای فعال

اساس کارکرد این نوع سنسورها تقریبا مشابه خاصیت اثر هال می باشد .لکن اندکی با آن متفاوت می باشد .در سنسورهای با اثر هال با حرکت دادن یک آهنربای دا ئمی از مقابل سیمی که جریان از آن عبور می کند یک اختلاف پناسیل به صورت سیگنال بین دو نقطه A,B ارسال می کند سنسور با اثر هال از یک کریستال سلسیوم تشکیل شده است که چند اتم سلسیوم بوسیله اتمهای دیگر جایگ زین شده است و بدین شکل خاصیت اثر هال را پیدا می کند و تا زمانی که آهن ربا نزدیک سنسور است سیگنال به صورت اختلاف پتانسیل از کریستال خارج می شود سنسورهای با خاصیت اثر هال دارای سه سیم به شرح ذیل می باشد

1) منبع تغذیه

2) اتصال بدنه

3) سیگنال

اما در سنسور ABS نوع فعال بدین صورت است که سیگنال مستقیما از کریستال سلیسیوم خارج نمی شود بلکه با عبور آهن ربا در مقابل سنسور تغییر مقاومت به بورد الکترونیکی موجود در سنسور منتقل می شود وقتی تغییر مقاومت مغناطیسی توسط بورد تشخیص داده شد از طریق اتصال کوتاه دو سر سیم سیگنال به صورت

تغییر ولتاژ ارسال می شود لذا نتیجه دقیقا مشابه اثر هال بوده ولی به لحاظ نوع عملکرد با آن متفاوت می باشد.

این سنسور بر خلاف اثر هال اغلب شامل دو سیم می باشد .تغییرات سیگنال بسته به نوع سنسور متفاوت می باشد

امتیاز این نوع سنسورها نسبت به سنسورهای غیرفعال این است که در سرعتهای پایین حتی 1 کیلومتر بر ساعت نیز عمل می کنند ولی سنسورهای غیر فعال از سرعت 7 کیلومتر بر ساعت به بعد شروع به فعالیت می کنند .

در سیستم ABS با سنسور فعال آهن ربا بر روی یک طرف بلبرینگ چرخ نصب می گردد که به همراه چرخش چرخ و بلبرینگ ، آهنربا نیز در مقابل سنسور حرکت می کند.

یکی از مهمترین مزایای سنسور ABS از نوع فعال این است که سنسور ثابت بوده و آهن ربای نصب شده بر روی بلبرینگ ، جل و آن حرکت می کند لذ ا طول عمر این سنسور بسیار بالاتر از سنسورهای غیر فعال که

بر اساس خاصیت القایی کار می کنند می باشد خروجی سیگنال این نوع سنسورها به صورت پله ای و مطابق شکل روبرو می باشد .

دامنه و فرکانس سیگنال خروجی بر اساس نوع سنسور متفاوت است . جهت دریافت سیگنال از دستگاه اسیلوسکوپ به صورت PORTABLE و یا از MEASURMENT BOX موجود در منوهای دستگاههای عیب یاب می توان استفاده کرد به شکلی که یک سر PROBE (سر سیم اسیلوسکوپ ) به بدنه خودرو و سر دیگر ، به سیم حامل سیگنال متصل می شود و بدین صورت می توان از سالم یا معیوب بودن سنسور اطمینان حاصل کرد .

واحد کنترل هیدرولیک:

این مجموعه شامل 8 شیربرقی می باشد که برای هر چرخ یک شیر برقی ورودی و یک شیر برقی خروجی وجود دارد . هر گاه در خودرویی تعداد شیر برقی ها بیشتر از 8 عدد بود سایر شیر برقی ها مربوط به سیستمهای دیگر ترمز، نظیرسیستم ESP می باشد در ضمن به هنگام کارکرد سیستم ABS روغن با فشار توسط پمپ هیدرولیک به سمت مستر سیلندر بر می گردد لذا به منظور جلوگیری از نوسانات و لرزش لوله های ترمز هنگام باز و بست شیر برقی و همچنین ایجاد افت ناگهانی فشار از آکومولاتور استفاده می گردد

منابع :

سایپا یدک (سیروان زبیری)